Numery

W zasadzie tytułowa kolejność powinna być odwrotna – najpierw pisanie, a później czytanie. Znajdujące się w sercu kultury i nauki słowo pisane przybierało różny kształt. Antyczne teksty, kładące podwaliny pod świat nauki, pisano na zwojach. Zwój był oczywistym efektem serii innowacji – przecież starożytni Grecy pisali na glinianych tabliczkach.

Pisarze i kopiści nie stosowali żadnych ułatwień dla czytelnika: ignorowano znaki interpunkcyjne, nie zachowywano odstępów między wyrazami… Trudny tekst i trudny w obsłudze nośnik (przecież się zwijał i był dość duży z uwagi na kilkumetrową długość) w rzeczywistości wykluczał jednoosobową lekturę obszerniejszych tekstów. Kolektyw czytelniczy mógł stanowić początek wspaniałej kariery! Handlarze posiadający w ofercie zwoje należeli do elity sprzedawców.

William A. Johnson, autor książki Readers and Reading Culture in the High Roman Empire, porównał zwój do posągu w ogrodzie (mnie na myśl przychodzą ceramiczne rzeźby puttów z Ogrodu Różanego w Wilanowie) albo patery (oczywiście szklanej…), na której serwowano kolację w domu arystokracji.

Najważniejsze, że w owym czasie miano humanitas przynależne było Czytelnikowi, a nie posiadaczowi zastawy czy posągów! Zatem drodzy Czytelnicy: proszę skoczyć – „okładkowo” – wraz z nami w lepszą przyszłość.